آشپزی، سبک زندگی،دانستنی ها

یکی از زیباترین اشعار حافظ که به گوش همه آشناست شعر "صلاح کار کجا و من خراب کجا" می باشد. اما معنی این شعر چیست و حافظ آن را مناسب چه حال و هوایی سروده است؟ گویا حافظ در جوانی مدتی در صومعه خدمت می کرده است و از حال و هوای ریاکارانه آن مکان به شدت دلزده شده است و این شعر را در این بب سروه است.

در ادامه متن کامل شعر به همراه تفسیر کامل "صلاح کار کجا و من خراب کجا" را به شما دوست داران حضرت حافظ تقدیم می کنیم:

سراینده شعر"صلاح کار کجا و من خراب کجا"، خواجه شمس‌ الدین محمد بن بهاءالدّین محمد حافظ شیرازی، معروف به لسان‌ الغیب است. اشعار حافظ در نزد ایرانیان و حتی مردم جهان از جایگاه ویژه ای برخوردارند و در تقویم روزی به نام روز حافظ نامگذاری شده است. این شعر یکی از غزلیات معروف حافظ است که در وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن سروده شده است.

متن شعر "صلاح کار کجا و من خراب کجا"

معنی بیت 1:

صلاح کار کجا و من خراب کجا ب

بین تفاوت ره کز کجاست تا به کجا

بین من و صلاح کارم فاصله زیادی است، کارهایی که من انجام می دهم در راستای صلاح و مصلحتم نیست و فاصله ی زیادی با هم دارند.

واژه «خراب» به معنای مست لایعقل و بی‌خود شده از شراب می باشد و در شعر حافظ بارها بکار رفته است.

معنی بیت 2:

دلم ز صومعه بگرفت و خرقه سالوس

کجاست دیر مغان و شراب ناب کجا

از صومعه و فضای ریاکارانه آن دل زده و خسته ام، شراب خالص و ناب می خواهم.

حافظ، عبادت گاه های مانند صومعه، مدرسه، خانقاه ومسجد را جایگاهی برای، ترسیدن، ریاکاری وخودنمایی می داند که ریشه در عقاید متولیان این مکان ها در گذشته دارد.

از طرفی درنگرش حافظ، دیرمغان، خرابات ومیخانه، مکان های برای بی پروایی، پالایش روح وروان ازنیرنگ ودروغ و تظاهر و ترس است. دیر مغان محل عبادت زرتشتیان بوده که در آن شرابخواری آزاد بوده است.

در اندیشه حافظ خرقه نماد فریبکاری و نیرنگ اس و افرادی که خرقه (لباس درویشان) می پوشند می خواهند دینداری خود را به رخ همه بکشند. کلمه سالوس نیز در این بیت به معنی ریاکاری و فریب است.

تفسیر بیت 3:

چه نسبت است به رندی صلاح و تقوا

را سماع وعظ کجا نغمه رباب کجا

تقوی و درستکاری چه نسبتی با رندی دارند؟ پند واعظ و آواز رباب که نوعی آلت موسیقی است هیچ رابطه ای باهم ندارند.

رندی در کلام حافظ جایگاه والایی دارد و نماد انسان کامل و حقیقی است.

تفسیر بیت 4:

ز روی دوست دل دشمنان چه دریابد

چراغ مرده کجا شمع آفتاب کجا

دل دشمنان که چون چراغی خاموش است چگونه می تواند به چهره دوستان که چون شمع آفتاب است راهی داشته باشد. حافظ به زیبایی به خاموش بودن دیده دل دشمنان و تنگ نظران اشاره می کند.

تفسیر بیت 5:

چو کحل بینش ما خاک آستان شماست

کجا رویم بفرما از این جناب کجا

وقتی که سرمه چشم و مایه روشنایی چشم ما خاک درگاه شماست، بگو از درگاه و آستان منزل شما کجا برویم و کجا را داریم که برویم؟

کحل: سرمه

جناب: درگاه و آستان خانه

تفسیر بیت 6:

مبین به سیب زنخدان که چاه در راه است

کجا همی‌روی ای دل بدین شتاب کجا

ای دل شتاب‌زده فریفته سیب چانه یار مشو و به چاه زنخدان که در این راه است، بنگر. به کنایه یعنی از آغاز عشق‌ورزی تا رسیدن به وصال باید از چاه خطر گذشت.

این بیت اشاره به این دارد که: فقط نباید محو زیبایی‌های یک چیز شد بلکه به مخاطرات و مشکلات هم باید اندیشید.

تفسیر بیت 7:

بشد که یاد خوشش باد روزگار وصال

خود آن کرشمه کجا رفت و آن عتاب کجا

ایام وصال گذشت، یادش بخیر و گرامی باد. ناز و طنازی و شیوه معشوقانه یار چه شد؟ درشت‌خویی و سرزنش وی کجاست که خواستار آن هستم. کرشمه و عتاب که در این بیت به دنبال هم آمده است، دو حالت معشوق است. کرشمه ناز و غمزه و اشاره با چشم و ابرو است، عتاب خشم گرفتن که همراه با ناز و قهر باشد و این خشم برای عاشق نه تنها تلخ نیست بلکه خوشایند است.

تفسیر بیت 8:

قرار و خواب ز حافظ طمع مدار ای دوست

قرار چیست صبوری کدام و خواب کجا

ای دوست، امیدوار نباش که حافظ خواب و قرار دل داشته باشد. معنای قرار چیست؟ صبوری کدام است؟ و خواب را کجا می‌توان یافت؟

تفسیر کلی شعر "صلاح کار کجا و من خراب کجا"

مصلحت کار انسان را جز خدا کسی نمی داند و گاهی نفع آدمی در آن اموری است که اتفاق می افتد نه آنچه که تو انتظارش را داری.

هر صورت زیبایی، سیرت زیبا ندارد و گاهی پشت این زیبایی های ظاهری دام هایی نهفته است که انسان را اسیر خود می کند.

هرکسی معنای عشق و محبت را نمی فهمد، پس در انتخاب مسیر زندگی خود تا آنجا که می توانی دقت و حوصله به خرج بده زیرا عجله در کارها جز پشیمانی سودی نخواهد داشت.

رمز فائق آمدن بر مشکلات و سختی ها صبوری می باشد. برای موفقیت در کارها باید فکر خود را به کار انداخته و از یاس و ناامیدی حذر کرد تا لطف پروردگار شامل حال شما شود.

برای رسیدن به اهداف واقعی، باید از رویاهای محال دوری کرد و واقع بین بود. باید از عجله بپرهیزید و تقوا داشته باشید. مراقب باشید فریب دشمنان به ظاهر دوست را نخورید. از گذشته عبرت گرفته و آن را به دست فراموشی بسپارید.

متن کامل شعر و تفسیر غزل "صلاح کار کجا و من خراب کجا" را تقدیم شما دوستدارن شعر و به خصوص اشعار حافظ نمودیم. امیدواریم از دانستن معنی این شعر زیبا و پرمفهوم لذت برده باشید. همچنین می توانید از این تفسیر برای دریافت معنی فالتان استفاده کنید.